onderwijssangha

Beste vrienden,

woensdagochtend had ik een zoom gesprek met een paar leraren uit Engeland. We gaan samen een retraite organiseren in het voorjaar van 2026. We deelden onze ervaringen om van daaruit tot een thema, een focus te komen.

Tot mijn verrassing kwam het thema ‘eenzaamheid’ bovendrijven. Vanuit verschillende gezichtshoeken.

Leraren hebben de neiging om hum worstelingen, hun twijfels voor zichzelf te houden. Uit angst om gebeld te worden en uit zorg voor de collega die het al zo druk heeft. Dat kan een gevoel van eenzaamheid geven.

Ze worden niet altijd (op de juiste manier) gezien door de organisatie. Een teamleider kan met een onderwerp komen waarvan leraren op de werkvloer denken: zie jij wel waar wij mee bezig zijn?

Je hebt ‘systeemvechters’ zei iemand. Mensen die zien dat het anders moet en ook anders kan maar met alle macht duwen tegen een olifant die niet in beweging te brengen is. Veel collega’s voelen wel hetzelfde, maar ondersteunen om verschillende redenen niet. Het gevoel op een eiland te zitten.

‘Veel jongeren zijn eenzaam. Zitten wel in een klas maar hebben geen contact. Ik heb er moeite mee dat te zien en niet te weten wat te doen.’ Ik voel me onhandig, want zij leven  in een andere wereld.’ Aan het woord was een leraar van mijn leeftijd.

Ik moest denken aan een workshop tijdens een retraite. Generatiegenoten van mij boden een groep jongere docenten en workshop aan waaronder ‘hugging meditation’. Dat was goed bedoeld, maar voor deze groep niet ok. Elkaar zonder toestemming aanraken of omarmen behoort niet tot hun gedragspatroon. Een kloof werd zichtbaar.

Misschien herken je een gezichtspunt.

Vanavond heb ik eens opgezocht wat Thich Nhat Hahn zegt over eenzaamheid:

Eenzaamheid is de ziekte van onze tijd. We voelen ons erg alleen, ook al zijn we omgeven door heel veel mensen. We zijn samen eenzaam. Er is een leegte in ons, waar we ons niet comfortabel voelen. We proberen die leegte te vullen met het in contact komen met andere mensen. Omdat we gevolgen dat als we maar voldoende contacten hebben met andere mensen het gevoel van alleen zijn verdwijnt. En technologie levert veel apparaten om in contact te komen.

‘Blijf verbonden’ . We blijven altijd ‘verbonden’ maar we blijven ons alleen voelen. We checken onze email verschillende keren per dag, we verzenden berichten, we willen delen en we willen ontvangen. We zijn gedurende de dag heel druk om te ‘verbinden’ maar dat helpt ons niet het gevoel van alleen zijn dat in ons is te verkleinen’.

Ik nodig je uit om bij beide ‘berichten’ aanwezig te zijn. Te onderzoeken. Hoe is het met jou? Wat zie je in je (werk-)omgeving? Misschien zie je niet zoveel eenzaamheid. Er is een kans dat de vraag opkomt: wat is dat eigenlijk, eenzaamheid? Je ontdekt de behoefte om regelmatig ‘alleen’ te zijn.

Maandag tijdens de online bijeenkomst van de onderwijs sangha kun je op je kussen of stoel gaan zitten. of op de bank gaan liggen. Dat is volgens Thich Nhat Hahn een revolutionaire daad in deze tijd. Je stopt met jezelf kwijtraken en je maakt een diep contact met jezelf. Daar heb je geen computer of iPhone voor nodig.

Voor onze bijeenkomst klopt dat laatste niet. Je kunt de komende dagen gaan zitten en nieuwsgierig zijn naar dat ‘contact met jezelf’.

Als je deel wilt nemen aan de online groep: https://us02web.zoom.us/j/89449420443 Maandag 27 Oktober om 20.00 uur.

Deze uitnodiging krijg je eerder dan je gewend bent; ik ben dit weekend begeleider bij een onderwijsretraite in het EIAB in Duitsland.

Bij het zoeken naar een goede afbeelding kwam ik deze link tegen: kinderpsycholoog Janne Vanhalst over eenzaamheid op school. Een deel van het perspectief van Thich Nhat Hanh kun je hier vinden.

Ik wens je een tijd van vrede hebben met wat is,

Hartelijke groet,

Joost